Cầu sông Hàn

Năm 2000 xảy ra vụ án rút ruột Cầu Sông Hàn gây chấn động thành phố Đà Nẵng. Ngay sau khi cây cầu được khánh thành, người chủ thầu xây dựng là Phạm Minh Thông đã bị công an bắt. Theo Đài Á Châu Tự do thì trong vụ án này, Viện kiểm sát nhân dân thành phố Đà Nẵng đã có hai công văn số 73 và 77 vào tháng 10 và 11 năm 2000 gửi lãnh đạo Viện kiểm sát nhân dân tối cao và Bí thư Thành ủy Đà Nẵng Phan Diễn, trong đó nói về việc Nguyễn Bá Thanh đã nhận hối lộ của Phạm Minh Thông 4,4 tỷ đồng trong các công trình xây dựng Cầu Sông Hàn và đường Bắc Nam ở Đà Nẵng.[27] Sau vụ án này, người chỉ đạo bắt Phạm Minh Thông là tướng công an Trần Văn Thanh bị điều đi khỏi Đà Nẵng, về công tác tại Bộ Công an tại Hà Nội.[28]

Vụ án tướng Trần Văn Thanh

Cuối năm 2007 Đinh Công Sắt, một người từng là thiếu tá công an, bị bắt vì tội "rải truyền đơn và tố cáo sai sự thật nhằm hạ uy tín lãnh đạo Đà Nẵng". Công an thành phố Đà Nẵng đã khởi tố các ông Đinh Công Sắt, Nguyễn Phi Duy Linh, tướng Trần Văn Thanh (Chánh Thanh tra Bộ Công an) và Trung tá Dương Ngọc Tiến (Trưởng Đại diện Báo Công an thành phố Hồ Chí Minh tại Hà Nội)[29] với tội danh "lợi dụng các quyền tự do, dân chủ, xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, công dân".[30] Tuy nhiên, "cán bộ lãnh đạo của Đà Nẵng" bị ảnh hưởng uy tín, bị tố cáo sai sự thật chính xác là ai thì không được nhắc đến.[27][29]

Người bị hại trong vụ án

Theo Đài Á Châu Tự do thì cho đến khi vụ án được đưa ra xử phúc thẩm, nhân vật bí ẩn "có dấu hiệu bị xâm hại uy tín" mới được hé mở chính là Nguyễn Bá Thanh.[27] Trong phiên tòa phúc thẩm, luật sư của ông Dương Tiến, bà Nguyễn Thị Dương Hà, đại diện Văn phòng Luật sư Cù Huy Hà Vũ, xác định người bị Đinh Công Sắt tố cáo là Nguyễn Bá Thanh, và những tài liệu "truyền đơn" mà Tòa án nhân dân Thành phố Đà Nẵng kết luận là ông Dương Tiến đã đưa cho Đinh Công Sắt đem đi rải là Công văn số 73/KSĐT-KT (ngày 31/10/2000) và Công văn số 77/KSĐT/KT (ngày 1/11/2000) của Viện kiểm sát nhân dân Thành phố Đà Nẵng gửi lãnh đạo Viện kiểm sát nhân dân tối cao và ông Phan Diễn (lúc đó là Bí thư Thành ủy Đà Nẵng).[31]

Cũng theo Đài Á Châu Tự do, Luật sư Dương Hà đã đọc tại tòa rằng Công văn số 77/KSĐT/KT ghi rõ: "Thông khai có đưa cho ông Nguyễn Bá Thanh (Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Đà Nẵng) nhiều lần số tiền là 4.425 triệu đồng theo yêu cầu của ông Thanh là Công ty muốn được thanh toán vốn nhanh phải trích lại cho ông 5% trên số vốn do công trình xây dựng bằng vốn ngân sách và 150.000đ/m² trên số mét vuông đất do Ủy ban nhân dân thanh toán bằng quỹ đất đường Bắc Nam... Chiều ngày 31/10/2000 sau khi phân tích một cách sâu sắc và có trách nhiệm, thì có 5/7 thành viên Ủy ban Kiểm sát thống nhất Phạm Minh Thông phạm tội: Đưa hối lộ, Nguyễn Bá Thanh phạm tội: Nhận hối lộ". Theo lời của chồng bà Dương Hà, ông Cù Huy Hà Vũ, nói với Đài Á Châu Tự do thì micro của luật sư đã bị tòa án tắt đi khi bà luật sư nhắc đến hành vi tham nhũng của ông Nguyễn Bá Thanh.[32]

Cáo buộc về "giật dây" phiên tòa

Trước đó, trả lời Đài Á Châu Tự do, ông Cù Huy Hà Vũ cũng đã cho rằng phiên tòa xử tướng Công an Trần Văn Thanh "mang hàm ý đe dọa người dân, đe dọa những người chống tham nhũng".[33] Theo ông Vũ, vụ án này "được tạo nên nhằm tiêu diệt tướng Thanh" vì ông Trần Văn Thanh "là viên tướng chống tham nhũng", dẫn chứng là Thiếu tướng Trần Văn Thanh đã từng "chỉ đạo điều tra vụ án tham nhũng liên quan trực tiếp đến ông Nguyễn Bá Thanh lúc đó là Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng và hiện nay là Bí thư Thành ủy Đà Nẵng". Ông Vũ cho rằng đây "là hành vi trả thù đối với việc chống tham nhũng".[34]

Theo Đài Á Châu Tự do, ông Đỗ Xuân Hiền, nguyên Trưởng ban Kinh tế Đà Nẵng, ủy viên Thường vụ thành phố Đà Nẵng, một người có liên quan trong vụ án cho biết: "Ông Trần Mẫn (chánh án xử vụ Trần Văn Thanh) là em ruột bà Trần Thị Thủy. Bà Trần Thị Thủy là vợ ông Nguyễn Văn Chi mà ông Nguyễn Văn Chi là Ủy viên Bộ Chính trị kiêm Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương Đảng, là bạn thân của ông Nguyễn Bá Thanh".[35] Ông Hiền cũng nói rằng "Nguyễn Bá Thanh lấy đất của dân, mỗi mét vuông đất đền bù cho dân có 19.500 đ/m² trong khi bản thân ông Nguyễn Bá Thanh lấy của chủ nhà thầu đất là 150.000 đ/m², thử hỏi là gấp bao nhiêu lần. Như vậy có phải là tham nhũng, hối lộ hay không?" [36]

Khiếu nại và tố cáo

Trong cuộc bầu cử Quốc hội Việt Nam khoá XII, ủy ban bầu cử tiến hành xác minh tư cách ứng cử viên của Nguyễn Bá Thanh vì có những tố cáo của người dân về nhiều vi phạm trong quản lý đất đai, đô thị của ông.[37] Tuy nhiên, theo kết luận của các cơ quan có thẩm quyền thì ông không vi phạm các quy định về tiêu chuẩn Đại biểu Quốc hội[38] và 8 nội dung trong các đơn thư tố cáo ông đều không đúng sự thật,[39] và ông đã trúng cử.